EXCURSIE Excursie 01: VAi, Antwerpen

Tentoonstelling 'Levensecht, performantie van de moderne stad' in het VAi, Antwerpen

Excursie 01
Levensecht: de performantie van de moderne stad

Een stad die vijftig jaar geleden uit het niets werd opgetrokken en toen gold als hét prototype van een moderne samenleving. Hoe bestand is zo’n ontwerp tegen de tand des tijds? Tom Avermaete, hoogleraar aan de Faculteit Bouwkunde van de TU Delft, onderwierp samen met zijn studenten enkele iconische steden als Brasilia, Casablanca en Chandigarh aan een grondige analyse. Het resultaat is een tentoonstelling met een hoopvolle boodschap: ‘Goede architectuur is in staat haar eigen fundamenten te moderniseren.’

Eind jaren 1940, begin jaren 1950. Enkele vooraanstaande architecten en stedenbouwkundigen krijgen de kans om uit het niets compleet nieuwe steden op te trekken, volledig volgens de principes van het nu geboekstaafde ‘naoorlogse modernisme’. De steden moeten de geschiedenis ingaan ls blinkende symbolen van moderne huisvesting, ideale toonbeelden van nieuwe collectiviteit, prototypes van het moderne leven.

Een herinterpretatie van de ‘moderne stad’

Na meer dan vijf decennia van menselijke aanwezigheid, is vandaag een volledig nieuw beeld van deze steden ontstaan. Naast hun kwaliteit als inspirerende symbolen van moderniteit, hebben ze ook bewezen de gave te bezitten om zich keer op keer aan wisselende noden en aspiraties aan te passen. Ontwikkelaars, aannemers en bewoners hebben elk op hun beurt de geürbaniseerde omgeving telkens opnieuw naar hun hand gezet, terwijl de steden hun moderne waarden en kwaliteiten steeds hebben behouden. De tentoonstelling ‘Levensecht. De performantie van de moderne stad’ herinterpreteert de moderne stad. Moderne gebouwen en hun bijhorende wijken worden niet voorgesteld als perfecte plaatjes, maar als performante en adaptieve infrastructuren. Ze zijn in staat om het wisselende individueel en collectief gebruik op te vangen en tegelijkertijd de moderne principes te bewaren. De architecturale kwaliteit om te transformeren en op te vangen, om te modificeren en te weerstaan, is geen abstract gegeven of enkel de verdienste van een handvol creatieve bewoners. Het is het gevolg van particuliere architecturale keuzes van vormen, typologieën en materialen. Maar is ook het resultaat van specifieke ontwerpkeuzes in relatie met de urbane morfologie of het karakter van de publieke ruimte.

Curator Tom Avermaete